Begin april verscheen er een rapport met adviezen aan het nieuw te vormen kabinet over de uitgaven binnen de gezondheidszorg. In verschillende adviezen staat beschreven dat het PGB moet worden teruggeschroefd, omdat het zijn oorspronkelijke doel voorbij gegaan is. Het gros van de budgethouders zou het PGB immers gebruiken om zorg in te kopen in kleinschalige wooninitiatieven, welke door de schrijvers worden bestempeld als reguliere zorg.

Wij – De Drie Notenboomen en alle franchisenemers uit onze 4 zorgformules – zijn het daar fundamenteel mee oneens. In onze kleinschalige wooninitiatieven wordt het PGB immers gebruikt als een financieel vehikel om te kunnen vernieuwen en om oplossingen te bieden voor de reële behoeften van de zorgvrager. Sterker nog: het PGB is het énige financiële vehikel dat dit toelaat. Het terugschroeven van het PGB zou een regelrechte muilkorving betekenen voor zorgvernieuwend Nederland, en dat zullen wij niet laten gebeuren.

Vandaag hebben wij een brief verzonden aan alle leden van de Tweede Kamer, aan de verzamelde pers en aan alle belangenverenigingen van mensen met een PGB. De tekst kan je hieronder lezen.

 

Waarde beleidsmakers, adviseurs en belanghebbenden,

 

Wij zijn De Drie Notenboomen. Sinds 2003 maken wij de gezondheidszorg beter, leuker en goedkoper. Als franchiseorganisatie ontwikkelen wij hiervoor kleinschalige woonvoorzieningen voor verschillende doelgroepen. Keuzevrijheid, ondernemerschap en aandacht voor de mens staan centraal in alles wat we doen. Zo slagen we erin om de zorg te organiseren zoals we het voor onszelf zouden willen.

We hebben in 14 jaar tijd een meer dan behoorlijk palmares opgebouwd. 118 Thomashuizen voor volwassenen met een verstandelijke beperking, 41 Herbergiers voor ouderen met geheugenproblemen, 3 ZorgButlers waar de focus ligt op zelfstandig wonen voor mensen met een zorgvraag, en 1 Thomas Op Kamers waar mensen met een licht verstandelijke beperking begeleid zelfstandig kunnen wonen.

In alle huizen en voorzieningen samen wonen bijna 2000 mensen, en hebben er ongeveer evenveel bevlogen professionals een baan. Over de honderden vrijwilligers spreken we nog niet eens.

Heel dit ecosysteem waarin wie je bent en wat je kan met het meeste respect wordt behandeld, is te danken aan een fantastische uitvinding waar de Nederlandse overheid uitermate trots op mag zijn: het persoonsgebonden budget (PGB).

Het PGB is immers het mooiste maar helaas ook het enige financiële vehikel dat je als dwarskijker in de zorg kan gebruiken voor een uiterst mensgerichte benadering. Het biedt een zorgvrager de kans om expliciet te kiezen voor een bepaalde zorgaanbieder, en om aan te duiden en af te spreken wat je voor je geld wil en kan krijgen.

Wij zijn allemaal onafhankelijke individuen, wij hebben allemaal een eigen mening én het recht om gehoord te worden, en wij hebben het recht om respectvol behandeld te worden in situaties waarin we kwetsbaar zijn. In de zorg is er constant een balans te bepalen tussen waardigheid en veiligheid. Een context met maximale veiligheid zal resulteren in een minimale waardigheid voor de zorgvrager. Omgekeerd zal een maximale waardigheid ongetwijfeld veiligheidsissues met zich meebrengen.

Dankzij het PGB kan er een alternatief geboden voor de veiligheidsgerichte reguliere zorg; een alternatief waarbij de balans overduidelijk naar de waardigheid overhelt, en de veiligheid wordt gezien als een individueel te bepalen aspect volgens de behoeften en mogelijkheden van de betrokkene.

 

 Anders denken, beter doen

In die lijn bemerken we al te vaak een institutionele jaloezie vanuit de reguliere zorg ten opzichte van PGB-gefinancierde initiatieven (in ons geval ten opzichte van Thomashuizen, Herbergiers, ZorgButlers en Thomas Op Kamers). Ridicule voorwendselen zoals torenhoge kosten voor bewoners en een compleet gebrek aan kwaliteitszorg en –bewaking horen we meermaals over de lippen gaan.

Kant en klare nonsens. De grootte van het PGB is immers structureel lager dan de kostprijs voor dezelfde zorg in een reguliere instelling, en het lukt ons om voor dit bedrag zorg te organiseren. Betere zorg zelfs, want uit onze kwaliteitstoetsen die worden uitgevoerd door ARGO (een onafhankelijk onderzoeksbureau gelieerd aan de Universiteit Groningen ) komt een klanttevredenheidscijfer naar voor dat dichter bij de negen ligt dan de negen bij de acht.

We doen het dus beter en maken het leuker met minder geld. Hoe doen we dat?

  1. Door een scherpe indicatiestelling waarmee duidelijk bepaald kan worden hoe groot een PGB moet zijn, en daaraan gelinkt zijn er duidelijke afspraken. Deze afspraken worden aan het begin van de klantrelatie gemaakt, en worden permanent geëvalueerd gedurende de hele tijd dat zorgvrager en zorgaanbieder contractueel met elkaar verbonden zijn.
  2. Door – in lijn met de visie achter het PGB – de nadruk altijd op keuzevrijheid voor bewoners en hun vertegenwoordigers en respect voor alle betrokkenen te leggen.
  3. Door te leren van andere sectoren binnen onze samenleving, en modellen te gebruiken die uiterst klantgericht zijn: een franchisemodel in ons geval, waarin zelfstandige ondernemers hun eigen zaak (kleinschalige woonvoorziening) runnen en hun klanten maximale aandacht geven
  4. Door in plaats van de financieringsstroom top-down te laten verlopen een echte bottom-up flow te gebruiken: het geld komt binnen waar het binnen moet komen, namelijk bij de klant.
  5. Door een kwaliteitssysteem te hanteren – naast de wettelijke kaders en de toetsingen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg – waar het welzijn van de mens centraal staat en niet de kwaliteit van de procedures.
  6. Door de zorg dusdanig te organiseren zodat bijvoorbeeld in een Herbergier 1 medewerker op 4 bewoners al jaren de standaard is, en zodat medewerkers zich verbonden voelen met de visie achter hun werk, hun baan als uitermate zinvol beschouwen en bijgevolg een aantoonbare hoge arbeidssatisfactie Het effect hiervan op de klant laat zich raden.

 

Blijven vernieuwen met het PGB!

In het rapport “Zorgen voor gezonde groei” van de Technische Werkgroep Beheersinstrumentarium Zorguitgaven is duidelijk geen rekening gehouden met de vele zorgvernieuwers in Nederland die het PGB als enige financiële vehikel ter beschikking hebben. Als de adviezen over het PGB uit het rapport zouden worden uitgevoerd door het nieuwe kabinet, dan maakt de Nederlandse zorgwereld een regelrechte reis naar het verleden en is het terug naar af.

Dat staat haaks op het wereldwijde koploperschap van Nederland op het vlak van zorgvernieuwing, en dat mag dus ook niet gebeuren!

Wij, De Drie Notenboomen en alle zorgondernemers/medewerkers/bewoners van Thomashuizen, Herbergiers, ZorgButler en Thomas Op Kamers, eisen ons recht op om mensgerichte zorg te krijgen en te kunnen bieden.

Zo lang er geen andere financieringsmogelijkheden zijn die hier fundamenteel werk van maken, mag het PGB niet worden beperkt.

Deze brief bevat enkel de woorden die ons gevoel weergeven. De beleving vertelt zo veel meer. We nodigen dan ook graag iedereen uit om te komen ervaren waar wij voor staan en wat wij hebben opgebouwd. Het effect van bijvoorbeeld een Thomashuis op bewoners, medewerkers en zelfs de hele buurt valt niet te beschrijven. De maatschappelijke impact is groot, en die van alle huizen samen simpelweg enorm.

Gaan we dat op het spel zetten? We denken het niet.

Ter aanvulling: De manier waarop wij het visionaire beleid van de Nederlandse overheid concreet invullen hebben wij vorig jaar beschreven in een bondig boekwerkje. We delen het graag nogmaals.

Met vriendelijke groeten,

De directie van De Drie Notenboomen

Loek Winter, Willem Holleman & Anke Blokhuis